Het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis is hét in kanker gespecialiseerde ziekenhuis van Nederland. De patiënten komen vanuit het hele land voor onderzoeken, bestralingen of chemokuren. Patiënten kunnen met hun partner of familielid overnachten in het Gasthuis als zij voor behandeling meerdere dagen in het ziekenhuis moeten zijn, maar niet opgenomen hoeven te worden. Het Gasthuis wordt al tientallen jaren draaiend gehouden door bevlogen vrijwilligers en betaald wordt uit sponsorgeld en donaties.
Toen wij in 2017 de opdracht kregen voor een ingrijpende renovatie en een nieuw interieur van Het Gasthuis, was ‘healing environment’ vanzelfsprekend ons uitgangspunt in de gesprekken met het bestuur en de vrijwilligers. Alles moest in het teken staan van een omgeving die steun biedt aan ernstig zieke, onzekere patiënten met kanker. Healing environment is een relatief jong begrip. Maar wat betekent het nou concreet, een helende omgeving? Wij onderscheiden bij healing environment twee aspecten: wat mensen (onbewust) fijn vinden en helpt, én wat objectief gezond is voor mensen. Eénpersoonskamers in ziekenhuizen bijvoorbeeld, zijn in alle opzichten gezonder voor mensen. En een prettige omgeving die stress en spanning vermindert, zorgt dat mensen minder pijn ervaren.
Van meet af aan was duidelijk dat het Gasthuis op geen enkele manier een gevoel van een instituut of instelling mocht oproepen. Warmte, veiligheid en geborgenheid waren de kernwoorden. Het Gasthuis moest een gevoel van thuis geven, in een omgeving waar je geestelijk kunt herstellen van wat je als kankerpatiënt allemaal moet verwerken.
Bij binnenkomst kom je in een open ruimte, waar de gastvrouw of -heer gewoon zit te werken. Beneden zijn er drie huiskamers, gescheiden door glazen wanden, waardoor je ziet of er mensen zitten en elkaar niet onnodig hoeft te storen. Daarnaast is er een grote en gezellige eetkeuken, waar de tijdelijke bewoners en hun partners vaak samen eten, ervaringen uitwisselen en elkaar troost kunnen bieden in een moeilijke tijd. Iedereen kan zich op elk moment terugtrekken in een comfortabele eigen hotelkamer, waarvan er in totaal 15 zijn.
Het Gasthuis wordt volledig gerund door vrijwilligers, die o.a. de bedden verschonen en het linnengoed wassen. Maar de zeer betrokken vrijwilligers, van wie sommigen al bijna 30 jaar in Het Gasthuis werken, zijn ook een steun en een luisterend oor voor de mensen die er verblijven. Niet meer dan logisch dat zij, met al hun ervaring, een grote stem hadden in bijvoorbeeld de keuze van het meubilair.