Op de CAT-site, een voormalig industrieterrein aan de achterzijde van het station Vilvoorde, verschijnt straks een nieuw ziekenhuis. Na een grondige bodemsanering en flinke ophoging van het terrein zal de nieuwe vestiging van AZ Jan Portaels hier naar verwachting in 2027 haar deuren openen. Het wordt compacter dan het oude ziekenhuis, maar zal dezelfde volwaardige zorg en nog meer kwaliteit leveren. En door verregaande flexibiliteit is het nieuwe ziekenhuis volledig berekend op toekomstige veranderingen.
Het ontwerp zet in op verbinding. Zo heeft het nieuwe ziekenhuis twee bouwvolumes, verbonden door een hoge, lichte entree. Het ene deel herbergt alle high-tech functies, zoals de hotfloor, SEH, beeldvorming en een oncologisch dagcentrum. Het andere, low-tech deel omvat onder meer de verpleegafdelingen en de poliklinieken. Beide blokken staan half in het groen en half in de stad. Zo vormt het ziekenhuis ook de overgang tussen de twee landschappen.
Het nieuwe AZJP wordt kleiner dan het bestaande. Dat is bijzonder in België, waar de meeste ziekenhuizen momenteel nog groeien in volume. Het belangrijkste uitgangspunt was flexibiliteit, ingegeven door een full lifecycle-benadering. Met name omdat de financiering in België nu nog is gebaseerd op ligduur, maar in de toekomst zal worden gebaseerd op behandeling. De toekomst is dus méér behandeling en minder bedden/verblijf. Dat komt tot uitdrukking in het casco: dat hanteert voor de klinieken en de poli’s eenzelfde stramien en maatvoering. Daardoor zijn uitbreiding en krimp makkelijk te realiseren. De ringstructuur van het gebouw maakt op- en afschalen van afdelingen makkelijker, evenals het instellen van eenrichtingsverkeer en cohortering bij een pandemie.
Vergeleken met de oude situatie maakt het ziekenhuis een grote stap voorwaarts in efficiëntie. Door bijvoorbeeld een heldere scheiding van de goederen- en patiëntenstromen. Maar ook doordat de poliklinische ruimtes niet meer ‘van de arts zijn’, maar van de patiënt. Patiënten worden door assistenten of verpleegkundigen vooraf gereed gemaakt voor het consult. Daardoor ontmoet de arts bij binnenkomst een volledige voorbereide patiënt. En dat zorgt weer dat artsen per dag meer mensen kunnen zien en dat de patiënt meer rust heeft bij voorbereiding en vertrek.
Duurzaamheid is een vanzelfsprekend aandachtspunt bij het ontwerp. Het ziekenhuis wordt ‘all-electric’, regenwater wordt hergebruikt, de zon zal maximaal worden benut en energie wordt ondergronds opgeslagen.